Het gaat er bijtijds heftig aan toe in technologieland. De bedrijven zijn als levende wezens. Ze worden geboren, ze eten elkaar op en ze houden vroeg of laat op te bestaan. Naar het recht van de sterkste. Enkele uitzonderingen niet te na gesproken, is het dus meestal een groter buitenlandse speler die de met bloed-zweet-en-overheidsgeld gestarte Belgische entiteit overneemt. In retrospect dringt zich dikwijls dezelfde prangende vraag op, of het economisch en maatschappelijk wenselijk is om ons kapitaal te exporteren. Oftewel over de etiquette van bedrijfsovernames.
Eerst en vooral, overnames zijn broodnodig met het oog op synergie en schaalvergroting. Hoe groter de contracten, hoe meer een klant vraagt om voldoende firepoweren een stevige balans. En, wanneer België te klein is om een overname mogelijk te maken in een bepaalde niche, dan zijn we aangewezen op het buitenland, maar dan bij voorkeur binnen Europa. Uiteindelijk is het minder belangrijk of een overname zich afspeelt in een Belgische dan wel in een Europese context, omdat we toch convergeren naar een groter Europees economisch systeem.
Er is wel een astronomisch verschil bij een Amerikaanse of een Aziatische overname. Wij laten immers Amerikaanse en Chinese bedrijven wel toe om hier te komen shoppen, maar omgekeerd is dat niet mogelijk. Vervolgens blijft er na een intercontinentale overname ook relatief weinig over van de enorme investeringen die de startup hebben mogelijk gemaakt: hooggekwalificeerd personeel, Europese r&d-subsidies, belastingvoordelen tijdens de ontwikkeling, et cetera. Voor een bedrijf als het mijne gaat het al snel over verschillende miljoenen aan geaccumuleerde steun, zonder rekening te houden met de know-how van de oprichters bij de start van de onderneming.
Keuze
Toch zien we dat technologieondernemers te vaak kiezen voor een niet-regionale investering of overname. Om dat momentum te keren, moeten we onze bedrijven op een fundamenteel andere manier leren waarderen. De waarde van een vennootschap wordt te vaak bepaald op basis van de omzet of de winst, en niet op basis van het potentieel van de onderliggende technologie. Bijvoorbeeld, een vennootschap met een omzet van één miljoen zal typisch tot twee miljoen gewaardeerd worden, terwijl dat misschien een veelvoud moet zijn. Alsof het een brasserie is. Bij een overname door een Amerikaans bedrijf, bij wijze van gedachte-experiment, zullen de ondernemers allicht vier tot zes miljoen kunnen krijgen. Een koopje voor de overnemer, een flinke opbrengst voor de oprichters, maar de lokale overheden verliezen de facto verschillende miljoenen.
Externe investeerders zijn de katalysator van dit proces. Een professionele investeerder heeft immers maar één doel: op zo kort mogelijke tijd een zo groot mogelijke return realiseren. Er is geen drijfveer om het maatschappelijk belang voorrang te geven op het individueel belang. Het doel om een zo groot mogelijke return te realiseren zit ingebakken in de bonificatie van de investeringsmanagers van de fondsen. Uiteraard komen onze bedrijven daardoor sneller terecht in buitenlandse handen.
In ons bedrijf toetsen we iedere beslissing aan duurzaamheid en maatschappelijk belang. We kiezen voor een strategie met maximale impact op de lange termijn. We geven kansen aan de Europese creatieve industrie, die er op hun beurt in slagen om hun productieprocessen drastisch te optimaliseren en weerwerk te bieden tegen bruut Amerikaans geweld. Alleen jammer dat ze, bij gebrek aan beter, het resultaat alsnog moeten braderen aan Netflix.
Dit gezegd zijnde, imoedig ik collega-ondernemers aan om de rug te rechten en ervoor te zorgen dat onze digitale handelsbalans in evenwicht is. Als schaalvergroting wenselijk is, dan liefst binnen Europa. En de overheid, die zou beter een voedingsbodem creëren door producten en diensten van eigen (Europese!) bodem te gebruiken, dan zich te verschuilen achter politiek correcte aanbestedingsprocedures die er alsnog toe leiden dat de grootste investeringen in buitenlandse handen terecht komen.
Maarten Verwaest , ceo en oprichter van Limecraft
