Russische technologie is de laatste jaren fors doorgebroken bij de Belgische overheid. Dat is opmerkelijk en volgens sommigen misschien zelfs best verontrustend.
‘Om veiligheidsredenen geef ik nooit commentaar over welke communicatiemiddelen de eerste minister gebruikt.’ Het was ongeveer een jaar geleden de korte reactie van de woordvoerder van onze premier Charles Michel. We hadden vanuit Computable gevraagd naar zijn smartphone. Al konden wel al raden dat de premier een beveiligde Samsung S5 gebruikte.
Afluisterapparatuur
De aanleiding voor onze vraag toen was het bezoek van de premier aan Rusland. Naar aanleiding van die trip had de premier zijn medewerkers opgedragen hun eigen smartphones thuis te laten. From Russia with love, but without smartphone.
Die maatregel was zeker geen paranoia. Vier à vijf jaar geleden gaven de Russen de delegatie van de toenmalige Europese president Herman Van Rompuy usb-sticks en opladers voor mobiele telefoons mee als geschenk. Na een inspectie door het team bleken die ‘cadeaus’ afluisterapparatuur te bevatten…
België was ook geen uitzondering met de ‘no smartphone’-maatregel. Zo hadden ook Deense politici, die een bezoek aan Rusland brachten, hun smartphone en andere apparaten thuisgelaten. Intussen vinden we die maatregelen dus normaal.
‘Ik ben een wereldburger’
Met Russen is het dus wel uitkijken. Maar terwijl we opletten als we zelf de deur uitgaan, is nog maar de vraag wie er binnenkomt. Want intussen hebben Russische techbedrijven bij ons een stevige voet tussen de deur. In sommige domeinen zijn ze zelfs marktleider. De Russische anti-malware specialist Kaspersky Lab is met 26 procent marktaandeel ei zo na de grootste leverancier in zijn domein binnen de overheid.
Ook opmerkelijk is de opmars van Veeam, de specialist in back-up-software, die bij onze overheid met 44 procent marktaandeel zelfs ruim marktleider is. Officieel is Veeam Zwitsers, maar de twee Russische oprichters staan sinds kort terug aan het hoofd van deze snel groeiende onderneming.
Ik interviewde hun oprichter Ratmir Timashev enkele jaren geleden. Toen al bewoog de man hemel en aarde om zijn Russische roots te minimaliseren. ‘Ik voel me eerder een wereldburger en ons bedrijf opereert dus op wereldschaal’, zo klonk het.
Russische connectie
Naast Kaspersky en Veeam zijn er overigens nog it-leveranciers zoals Acronis, Parallels en NGinx zijn ook allemaal it-bedrijven met een Russische connectie.
De opmars van deze Russische B2B-softwarebedrijven is opmerkelijk. Als je weet hoe we op onze hoede zijn als we naar Rusland trekken (zonder smartphones dus). En terwijl de Staatsveiligheid intussen politieke partijen brieft voor een cyberveilige campagne en dus tegen online inmenging bij de aankomende verkiezingen in mei (lees: Russische trollen). Dan doen die Russische techbedrijven hier nog goede zaken.
Niet Russisch, wel Zwitsers
In andere landen is dat anders. Zo stopte de Nederlandse overheid met het gebruik van antivirussoftware van Kaspersky Lab. Zij oordeelden dat de software door de Russische overheid kan worden gebruikt voor spionage en sabotage. Sinds kort is het ook Amerikaanse overheidsinstellingen verboden om Kaspersky-producten te gebruiken.
Overigens: zeg niet Russisch, maar Zwitsers. Kaspersky startte met de grote verhuizingsoperatie naar Zwitserland in een poging het vertrouwen terug te winnen. Belangrijke infrastructuur wordt uit Rusland overgeheveld. Het hielp alvast de Belgische overheid om het vertrouwen te houden.
En ja, ik weet het wel: ook pakweg de Chinezen, Amerikanen en de Britten (denk aan de Belgacom hack) zijn geen engeltjes. Maar intussen deden de Russen, met koplopers als Kaspersky en Veeam, het nog nooit zo goed bij onze overheid. From Russia with love.
