De EU AI Act krijgt regels voor de ‘foundation models’ die aan de basis liggen van de enorme vooruitgang op gebied van ai. De Europese Commissie is het afgelopen nacht hierover eens geworden met het Europees Parlement. Vooral de regulering van nieuwe grote taalmodellen (LLM’s), zoals ChatGPT en Google Gemini alsmede andere belangrijke ai-basissystemen, was een heet hangijzer.
Volgens de Nederlandse Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) moeten al deze modellen, dus niet alleen nieuwe versies, straks voldoen aan specifieke transparantieverplichtingen. Ze mogen in de EU pas op de markt worden gebracht als de Europese toezichthouder daar het groene licht voor geeft. Eurocommissaris Thierry Breton spreekt van een historisch akkoord.
Veel extra kosten
De EU wil precies weten welke data worden gebruikt voor de training van die modellen. Ook alle technische documentatie moet op tafel komen. OpenAI, Anthropic, Google/Deepmind en andere LLM-aanbieders moeten bij hun gebruik van data straks het Europese auteursrecht naleven. Deze verplichtingen gelden voor alle ‘foundation models’ die worden belast met het genereren van video, tekst, afbeeldingen, converseren in laterale taal of het genereren van computercode. Verwacht wordt dat deze bepalingen in de ai-verordening voor ai-bedrijven behoorlijk veel extra kosten met zich mee brengen.
Pas op het laatste moment werd overeenstemming bereikt over regulering van de foundation models. Vannacht kwam het tot een akkoord na vijftien uur onderhandelen. De dag ervoor was al bijna 24 uur lang hierover gedebatteerd. Duitsland, Frankrijk en Italië voelden aanvankelijk weinig voor het aan banden leggen van ChatGPT en soortgelijke ai-modellen.
Scraping verboden
Maar onder meer Nederland hechtte daar zwaar aan. ‘Ik ben ontzettend blij met een Europees akkoord,’ appte de Nederlandse staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) vanochtend in een eerste reactie. Scraping, waarbij beelden van internet worden gehaald voor gezichtsherkenning zoals Clearview AI, wordt verboden.
Groothuis, als Europarlementariër nauw betrokken bij de EU-techregelgeving, verwacht dat het voorlopige akkoord over twee jaar na de eindstemming van kracht wordt. Al binnen zes maanden na stemming gaan de diverse verboden in. Vereisten voor ai-systemen met een hoog risico, maar ook de foundational models gaan na een jaar van toepassing worden.
