Visterin Verdiept: Waar blijven de Stem-meisjes?

‘In China 4.7 million engineers graduate every year. Europe has a #STEM challenge.’ Het was deze week een tweet van Martine Tempels, managing director bij Telenet Business. Maar daarnaast is Tempels ook oprichter van CoderDojo Belgium en ze maakt deel uit van het Vlaamse Stem-platform.

België loopt achter

Als Europa inzake science, technology, engineering, mathematics (Stem) een uitdaging heeft, dan heeft België die zeker. In ons land studeren er per duizend inwoners twintig jongens af als in een voortgezette wetenschappelijke of technische richting. Bij de meisjes zijn dat er zeven per duizend inwoners. Vooral met de meisjes bengelen we als land helemaal onderaan de Europese rankschikking. 

De cijfers komen van Eurostat, dat er enkele dagen nog een update rond bracht. Het gaat hierbij meer bepaald om het aandeel van twintig- tot 29-jarigen in de richtingen wetenschap, wiskunde, computing, engineering, manufacturing en bouw. Vergelijkbaar dus met Stem, maar eigenlijk zelfs breder dan dat.

It nog grotere uitdaging

Ter vergelijking: in Polen studeren er volgens Eurostat drie keer meer meisjes af in zo’n richting. En het Europese gemiddelde (dertien) ligt haast twee keer hoger qua meisjes in vergelijking met België.

Onder Stem valt technologie en dus ook it. ‘Zeker in het it-stuk binnen Stem is er een nog grotere uitdaging. Er zijn enorme tekorten’, merkt Martine Tempels op. ‘Ook is de participatie van vrouwen in richtingen master in computerwetenschappen de laatste twintig jaar achteruit gegaan.’

Benelux ook achterop

Opvallend is dat niet alleen België, maar eigenlijk de hele Benelux achterloopt als het gaat om deelname aan technische en wetenschappelijke opleidingen in het hoger onderwijs. Terwijl in België slechts 13,6 per duizend (af)studeert in een wetenschappelijke of technische richting, zijn dat er in Nederland twaalf. En in Luxemburg amper vier. 

Bij de jongens doet België het bijvoorbeeld beter dan Nederland (twintig versus zestien). Bij de meisjes ligt het aandeel gelijk in beide landen. Of hoe België en Nederland (en Luxemburg) allemaal worstelen om voldoende talent te laten doorstromen naar een wetenschappelijke en technische richting.

Beterschap in zicht?

Vooral met de meisjes in een Stem-richting lijkt België, op basis van de cijfers van Eurostat, de laatste jaren niet echt vooruitgang te boeken in het hoger onderwijs. Al zijn er in ons land diverse initiatieven genomen om jongeren in contact te brengen met Stem-richtingen, denk maar aan een initiatief als CoderDojo en WeGoSTEM. 

Bovendien lijkt er ook echt wel beterschap in zicht. Zo bleek onlangs uit plaatselijk onderzoek dat nog nooit zoveel Vlaamse leerlingen in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs voor een Stem-opleiding hadden gekozen. Met name het percentage van meisjes viel op in deze cijfers: hun aandeel was ten opzichte van het schooljaar 2010-2011 met vier procentpunten gestegen.

Voor het hoger technische en wetenschappelijk onderwijs lijkt hiermee de instroom dus toe te nemen vanuit het secundair onderwijs. Al is het natuurlijk ook een kwestie om de interesse bij (met name de meisjes) hoog te houden richting hoger onderwijs toe. Want jongeren kunnen in het secundair dan bijvoorbeeld wel wetenschappen studeren, daarom doen ze dat nog niet in het hoger onderwijs.

150.000 versus 4,7 miljoen

In vergelijking met een land als China is de uitdaging alvast behoorlijk groot. Voor de elf miljoen inwoners zijn er dus, op basis van de cijfers van Eurostat, een kleine 150.000 Stem-afgestudeerden tussen twintig- en 29-jarigen. 

Dat is klein bier als we dat vergelijken met alleen al die 4,7 miljoen ingenieurs die alleen al jaarlijks in China afstuderen. België heeft een Stem challenge, en Nederland dus ook.