Deze maand worden er bij mijn weten drie seminaries georganiseerd over digitale transformatie. Digitaal is al jaren ‘het nieuwe normaal’. Maar in veel gevallen is er noch sprake van digitaal, noch van transformatie. De ecocheque is daar het perfecte voorbeeld van.
We weten het intussen wel: de ecocheque is indertijd in het leven geroepen als extralegaal voordeel om werknemers eco-vriendelijke producten en diensten te doen aankopen. Dat lijkt een nobel streven, maar werkt in de praktijk niet bepaald naar behoren. Zo is er geen hond die het systeem controleert en zijn de richtlijnen ervoor niet echt duidelijk. Zowat alles kan en mag met ecocheques.
Omslachtig
Het systeem is niet alleen administratief omslachtig, het is ook niet bepaald klantvriendelijk. Je moet de cheques namelijk in bepaalde winkels spenderen aan bepaalde producten, of je bent je geld kwijt. Veel mensen vergeten die cheque uiteindelijk uit te geven.
Bedrijven moeten dan weer tot 5 procent commissie betalen bij de aankoop van de ecocheques, terwijl ook handelaars behoorlijk wat commissie betalen en vaak enkele weken op hun geld moeten wachten.
Afschaffen dus die cheques, maar dat blijkt te stoten op juridische bezwaren. En op het lobbywerk van de sector. Want het draait om veel geld. Bijna anderhalf miljoen Belgen kreeg via z’n werkgever tot 250 euro per jaar via die cheques. Bedrijven als Sodexo, Edenred en Monnize verdienen er goed aan.
Digitaal?
Los van de moeilijkheid om het systeem af te schaffen, valt vooral de drager mij op. Pas eerder recent is men begonnen met de ecocheques ook digitaal uit te geven. Tot vandaag wordt ook de papieren ecocheque in het leven gehouden.
Dat is natuurlijk best ironisch. Want je zou verwachten dat een systeem dat het milieu promoot, zelf ook milieuvriendelijk is en in dit geval: dus puur digitaal. Waardoor handelaars in de praktijk dus rekening moeten houden met een onhandig (want gemengd) systeem.
Zulke dubbele situatie (digitaal én papier) is overigens tekenend voor bedrijven en hun it. Sommige processen en sectoren digitaliseren razendsnel. Bij andere (vaak van juridische aard) is dat moeilijker. Heel vaak geldt een soort van tweesporenbeleid, zoals bij facturatie.
E-cheque
Ik sprak laatst met iemand van een uitzendbureau dat fel inzet op digitaal en mobiel. ‘Onze sector van rekrutering zit nog in de oudheid als het op digitalisering aankomt’, vertelde ze me. Maar intussen werd er bij hen wel volop gerekruteerd met WhatsApp en geïnterviewd via Skype.
In vergelijking hiermee zitten we met onze ecocheques nog in de oertijd. Het plan dat nu almaar meer steun krijgt, is om de papieren cheques integraal om te zetten in elektronische. De e-cheque dus, al spreken sommige waarnemers eerder over een ‘echec’ als mislukking.
Want processen die niets bijdragen, worden niet beter door ze te digitaliseren. Je schaft ze best gewoon af. Eerder transformatie dus, dan digitalisering. En in het geval van de ecocheque is geen van beide echt het geval geweest.
