Schreeuwend tekort aan geld voor softwareonderzoek

Meer dan achthonderd onderzoekers, industrieleiders en software-experts uit heel Europa, waaronder Nederland en België, doen hiertoe een oproep. Hun petitie 'Europe needs strong software research' is aangeboden aan vertegenwoordigers uit de (Europese) politiek, het bedrijfsleven en onderzoekfinancier NWO.

Ze vinden het onbegrijpelijk dat de investeringen op het gebied van softwareonderzoek in Europa achterlopen op invloedrijke tech-landen als China en de VS. Software is net als zuurstof een onzichtbaar, maar essentieel element voor alle levensvormen, aldus de petitie. Er is vrijwel geen aspect van de samenleving te noemen dat niet wordt gefaciliteerd door software. Ook de meerderheid van alle ondernemingen wordt tegenwoordig gedreven door software.

Contrast

Software-onderzoeker Tijs van der Storm (Centrum Wiskunde & Informatica, RuG) werkt mee aan de petitie namens Versen, de vereniging voor software-engineering-onderzoek in Nederland. Van der Storm: ‘Software stimuleert vooruitgang in veel wetenschapsgebieden, zoals ai, data en techniek. Het is de basis van onze infrastructuur en cruciale systemen zoals energie, telecom, luchtvaart en de financiële dienstverlening. Als we als Europa op wereldniveau mee willen blijven tellen op deze gebieden, zijn forse investeringen in softwareonderzoek nodig.’

De hoeveelheid software is enorm en groeit exponentieel. Van der Storm constateert echter een opvallend contrast: enerzijds is software in onze samenleving alomtegenwoordigd. Anderzijds is het buitengewoon moeilijk om de betrouwbaarheid, veiligheid en duurzaamheid van moderne software-systemen te garanderen. Daarom is er een dringende behoefte aan innovaties op het gebied van software engineering. Dit vereist fundamenteel softwareonderzoek, los van specifieke toepassingsgebieden als AI, IoT en quantum computing.

Tweedehands gebruiker

Volgens de onderzoekers heeft Europa de expertise in huis om dergelijke innovaties te realiseren. Ze wijzen op het grote aantal getalenteerde software-onderzoekers aan universiteiten, onderzoeksinstituten en r&d-afdelingen. De onderzoeksgemeenschap beschikt echter niet over de middelen om fundamenteel onderzoek en publiek-private samenwerkingsverbanden tussen industrie en kennisinstellingen op te starten. Europa loopt het hierdoor het risico een tweedehandsgebruiker te worden van innovaties die elders worden ontwikkeld. Dit tast de concurrentiepositie van Europa aan, omdat software de belangrijkste onderscheidende en waardetoevoegende factor is voor producten en diensten.