Een veelgehoord statement is dat verregaande ict-ontwikkelingen de rijken en de armen verder uit elkaar drijft. De zogenaamde ‘digitale divisie’. Ik vraag mij als it'er af of dit een voldongen feit is, of dat we daar invloed op uit kunnen oefenen.
Als ik kijk naar landen waar de scheiding tussen armen en rijken heel groot is, stel je hier een aantal armere Afrikaanse of Aziatische landen bij voor, dan lijkt het aannemelijk dat de scheiding hier steeds groter wordt.
Je kan je voorstellen dat de rijken (vaak hoger opgeleiden), met toegang tot ict-middelen, deze gebruiken om rijker te worden. En ik denk dat dit ook vaak het geval is. Maar dit betekent dan niet automatisch dat zij zonder ict-middelen (vaak lager opgeleiden) ‘dus’ armer worden. Ik vind het lastig om hier in algemene zin een sluitende uitspraak over te doen. Er zijn veel nuances.
Er zijn landen, bijvoorbeeld India, waarbij de overheid de toegang tot mobiele telefonie en internet stimuleert, ook in de meer afgelegen gebieden. Dit leidt er toe dat deze regio’s zich beter kunnen ontwikkelen omdat het kennisniveau hier stijgt. Daarnaast zien we dat de industrie, de rijken, zichzelf verder ontwikkelen met behulp van ict-middelen. Door meer kennis, procesverbetering en betere communicatie.
Kansen op zinvol werk
Dit is ook prima, want dit biedt kansen op zinvol en fatsoenlijk betaald werk voor meer mensen. Hierdoor neemt ook de totale productie per land toe, waardoor de overheid beter in staat is armere gebieden naar een beter en hoger niveau te brengen. Dit leidt tot een algemene positieve ontwikkeling voor het land of de regio.
Wat we ook zien is dat in landen waar de overheid of het bedrijfsleven de armere gebieden niet helpt ontwikkelen, de verschillen wel groter worden. Het is als overheid noodzakelijk bijvoorbeeld analfabetisme in armere gebieden terug te dringen om ict-middelen een stimulerende werking te kunnen laten hebben.
Onderwijs blijft achter
Er bestaan ook grote verschillen per sector. Zo zien we in bijna alle landen ter wereld momenteel een groei van het gebruik van ict, maar bepaalde sectoren blijven ver achter. Een sector die in vele landen, ook in de Benelux, achterblijft is het onderwijs. Dit is een potentieel probleem want veel ex-scholieren vallen daardoor in een kennisgat als ze later in ‘de echte wereld’ terechtkomen.
Ook in de Benelux is het zaak om ‘digitaal analfabetisme’ te voorkomen en zorg te dragen voor een maximaal positief effect van het gebruik van ict-middelen. En dat geldt niet alleen voor scholieren, GTA5 spelen zie ik niet als ict-onderwijs, maar ook voor de lager opgeleiden in de Benelux.
Mijn conclusie: ja, de ‘digital divide’ is een realistisch probleem, waarvoor zeker oplossingen bestaan. Deze zijn niet alleen relevant in derde wereld landen maar ook in landen als België, Nederland en Luxemburg waar het ict-onderwijs achterblijft bij de ontwikkelingen in de echte wereld.
De overheid en het bedrijfsleven spelen hier een essentiële rol om een positieve ontwikkeling te stimuleren. En aangezien de overheid en het bedrijfsleven gemaakt zijn van mensen, van jou en mij, laten we er dan zelf ook eens over nadenken hoe we bij kunnen dragen aan de positieve ontwikkeling.
Bronnen: ICT, Development, and Poverty Reduction: Five Emerging Stories en Information & Communication Technologies Overview.
