Hackers worden steeds slimmer. Ze hoeven allang niet meer letterlijk in te breken om aan je gegevens te komen. Vaak gebruiken ze slimme trucs of misbruiken ze kleine foutjes in je computer of in je gedrag. Voor veel mensen gebeurt het zonder dat ze het merken: ineens is een wachtwoord gestolen, een rekening geplunderd of een computer besmet met malware. In dit artikel lees je hoe hackers te werk gaan en wat je kunt doen om jezelf beter te beschermen.
Hackers worden steeds slimmer. Ze hoeven allang niet meer letterlijk in te breken om aan je gegevens te komen. Vaak gebruiken ze slimme trucs of misbruiken ze kleine foutjes in je computer of in je gedrag. Voor veel mensen gebeurt het zonder dat ze het merken: ineens is een wachtwoord gestolen, een rekening geplunderd of een computer besmet met malware. In dit artikel lees je hoe hackers te werk gaan en wat je kunt doen om jezelf beter te beschermen.
De afgelopen jaren is het aantal cyberaanvallen in Nederland sterk gestegen. Volgens het Nationaal Cyber Security Centrum worden niet alleen bedrijven, maar ook particulieren steeds vaker doelwit van digitale inbraken. Hackers richten zich bijvoorbeeld op thuiswerkers met onbeveiligde verbindingen of verouderde software. Het besef dat cyberveiligheid geen luxe, maar noodzaak is, groeit daardoor snel.
Via kwetsbaarheden in software en systemen
Een van de meest gebruikte manieren om binnen te dringen is via verouderde software. Programma’s en besturingssystemen zoals Windows, macOS of Android bevatten soms beveiligingslekken. Fabrikanten brengen updates uit om die gaten te dichten, maar zodra je die updates uitstelt, blijft je computer kwetsbaar.
Hackers speuren actief naar apparaten die nog niet zijn bijgewerkt. Een lek in bijvoorbeeld Citrix- of NetScaler-software werd in 2024 misbruikt door Russische hackers om wereldwijd toegang te krijgen tot netwerken, ook in Nederland. Dat laat zien hoe belangrijk het is om updates niet uit te stellen.
Controleer dus regelmatig of je systeem, browser en apps up-to-date zijn en schakel automatische updates in. Zo verklein je de kans dat iemand via oude fouten in je computer binnendringt.
Phishing, social engineering en malware
De makkelijkste manier voor een hacker om toegang te krijgen tot je computer is zorgen dat jij het zelf toelaat. Dit heet social engineering. Denk aan een e-mail die lijkt te komen van je bank of pakketdienst met de vraag om snel even je gegevens te bevestigen. Of een bericht op WhatsApp waarin “je zoon of dochter” om geld vraagt. Klik je op zo’n link, dan kom je vaak op een valse website terecht of installeer je onbedoeld malware: schadelijke software die gegevens kan stelen of je computer kan gijzelen.
Volgens het CBS maakt ruim een kwart van de Nederlanders zich zorgen over misbruik van hun onlinegegevens. En terecht, want phishingmails worden steeds beter gemaakt en zijn moeilijk van echt te onderscheiden. Controleer daarom altijd het e-mailadres van de afzender, klik nooit zomaar op linkjes en open geen bijlagen van onbekenden.
Zie je een aanbieding of waarschuwing die te mooi lijkt om waar te zijn? Dat is vaak precies het teken dat er iets niet klopt. Twijfel je, neem dan rechtstreeks contact op met het bedrijf of de instelling via hun officiële website.
Onbeveiligde netwerken en externe toegang
Hackers kunnen ook binnenkomen via een zwak of onbeveiligd netwerk. Openbare wifi in cafés, treinen of hotels is vaak niet goed beveiligd. Iedereen die op hetzelfde netwerk zit, kan in theorie jouw internetverkeer afluisteren. Daarom is het verstandig om voorzichtig te zijn met wat je doet op openbare netwerken. Vermijd het openen van bankwebsites of het inloggen op gevoelige accounts. Als je toch verbinding maakt, kun je een VPN gebruiken. Dat staat voor Virtual Private Network. Een VPN versleutelt je internetverbinding zodat anderen niet kunnen meekijken wat je doet. Het is alsof je door een beveiligde tunnel surft, ook al zit je op een openbaar netwerk.
Daarnaast is het belangrijk dat je thuisrouter een sterk wachtwoord heeft en regelmatig wordt bijgewerkt. Criminelen gebruiken vaak oude routers als toegangspoort om computers in huis binnen te dringen.
Interne fouten en menselijke zwaktes
Niet alleen hackers van buitenaf vormen een risico. Soms gaat het mis door onoplettendheid of verkeerde gewoontes. Denk aan het gebruik van hetzelfde wachtwoord voor meerdere websites, het delen van accounts met anderen of het vergeten uit te loggen op een gedeelde computer. Hackers maken hier graag gebruik van. Zodra ze één wachtwoord te pakken krijgen, proberen ze het meteen op andere sites. Gebruik daarom unieke wachtwoorden en bewaar ze eventueel in een wachtwoordbeheerder. Schakel waar mogelijk tweestapsverificatie in, zodat iemand die je wachtwoord weet alsnog niet zomaar kan inloggen.
De Nederlandse overheid neemt cyberdreigingen inmiddels zo serieus dat cyber-espionage officieel strafbaar is gesteld. Dat geeft aan hoe groot het probleem is, ook voor gewone burgers.
Veiliger zijn online
Hackers gebruiken geen magie, maar slim misbruik van menselijke fouten en technische zwakheden. Door regelmatig te updaten, alert te zijn op phishing, veilige netwerken te gebruiken en sterke wachtwoorden in te stellen, maak je het hen een stuk moeilijker. Je hoeft geen expert te zijn om veilig online te zijn. Een paar bewuste gewoontes maken al het verschil.