Wikipedia accepteert sinds 2014 Bitcoindonaties onder het mom dat alle beetjes helpen. Tegelijkertijd is het een manier om gebruikers in onderdrukte landen de mogelijkheid te bieden om veilig te doneren. Desondanks willen de vrijwilligers van de Wikimedia Foundation nu dat Wikipedia kapt met het aanvaarden van Bitcoinbetalingen. Daarbij spelen vooral milieuoverwegingen een rol.
Businessmodel van Wikipedia is volledig afhankelijk van giften
Wikipedia, de bekende online encyclopedie die door vrijwillige auteurs wordt geschreven, is gratis toegankelijk. Het is een van de zuilen van Wikipedia: de inhoud is vrij en iedereen mag het gebruiken, bewerken en verspreiden. Er worden ook geen reclameboodschappen weergegeven, omdat Wikipedia 100% neutraal en onafhankelijk wil blijven. Het is een opmerkelijke beslissing, want schattingen geven aan dat Wikipedia tot 200 miljoen dollar per jaar kan verdienen als het advertenties zou weergeven. Desondanks is en blijft het Wikipedia-businessmodel volledig gebaseerd op giften.
Daarbij doet men in de eerste plaats een beroep op grote donateurs. Vooral IT-bedrijven zijn vaak heel gul. Ook roept men regelmatig Wikipedia-gebruikers op om te doneren. Het is de Amerikaanse Wikimedia Foundation (WMF) die deze oproepen lanceert. Het doet dat door bovenaan de Wikipedia-pagina’s een banner weer te geven. Daarnaast is er ook Wikimedia België, een vereniging die de Belgische vrijwilligers ondersteunt. Ook daaraan kunnen schenkingen worden gedaan. Dat verloopt via het Fonds Vrienden van Wikimedia België, een fonds dat door de Koning Boudewijnstichting is erkend. Belgische donateurs die op jaarbasis minstens veertig euro doneren, ontvangen hierdoor een fiscaal attest en kunnen de donatie inbrengen in hun belastingen. Ook in Nederland is dat overigens het geval, waar Wikimedia Nederland een anbi (algemeen nut beogende instelling) is.
Wikipedia en het aanvaarden van Bitcoindonaties
Om het mensen van over de hele wereld zo eenvoudig mogelijk te maken om te doneren, aanvaardt de Wikimedia Foundation al langer talloze betaalwijzen. In 2014 voegde men daar ook Bitcoin aan toe. Dat was op het moment dat de munt floreerde, Bitcoin steeds vaker in het nieuws verscheen en mensen steeds eenvoudiger hun weg vonden naar beleggingsplatforms als Bitcoin Era. Toch lijkt het erop dat Wikipedia zal stoppen met het aanvaarden van cryptodonaties. Dat is enigszins opmerkelijk, want het DNA van Wikipedia is eigenlijk te vergelijken met dat van Bitcoin. Het gaat in beide gevallen om een iedereen-mag-meedoenplatform dat onafhankelijk is van centrale autoriteiten.
Wikipedia moet de knoop nog doorhakken
Het is nog niet zeker of de cryptoban er daadwerkelijk komt. Het is zo dat er binnen Wikimedia al langer geruzie was over de kwestie. Binnen de organisatie is de stem van de auteurs heel belangrijk. Uiteindelijk besliste een ruime meerderheid van 71% dat Wikipedia moet stoppen met het aanvaarden van cryptobetalingen. De reden moet vooral bij milieuoverwegingen worden gezocht. Men vindt dat Bitcoin te veel energie verbruikt, een gevolg van het minen en de rekenkracht die daarvoor nodig is. Het gaat daarbij ook vaak om grijze energie en dat is niet goed voor onze wereld.
Daarbij zou niet alleen het energieverslindende Bitcoin worden verbannen, maar ook andere cryptomunten. Men wil namelijk geen verder waardeoordeel vellen door de ene munt wel en de andere munt niet toe te staan.
Het is echter niet zo dat men gehoor moet geven aan de auteursbevraging. In theorie kan men deze beslissing perfect naast zich neerleggen. In de praktijk respecteert men vrijwel altijd de beslissing van de redacteurs die vrijwillig voor Wikipedia schrijven, zeker als ook de natuur erbij te winnen heeft. Het is bovendien ook zo dat de hoeveelheid cryptodonaties al met al altijd beperkt is gebleven. Vorig jaar ontving men bijvoorbeeld 130.000 dollar aan cryptodonaties. Dat is slechts 0,086% van de totale omzet van 150 miljoen dollar. Bovendien is het niet eens zeker dat deze omzet na de ban weg zal vallen. Donateurs zullen mogelijk gewoon voor andere betaalmethoden kiezen. Dat maakt het natuurlijk gemakkelijker om de beslissing van de redacteurs te volgen.
