Meer begrip voor verantwoord technologiegebruik

De studie is uitgevoerd in opdracht van Thoughtworks, een wereldwijd software- en technologieadviesbureau dat strategie, ontwerp en engineering integreert. In juli en augustus 2022 zijn 550 managers en directeuren geïnterviewd in diverse sectoren, waaronder financiële dienstverlening, publieke sector, gezondheidszorg, detailhandel, e-commerce en de energiesector.

Driekwart van de ondervraagden denkt dat verantwoord technologiegebruik even belangrijk zal worden als traditionele zakelijke of financiële overwegingen bij het nemen van technologische beslissingen.

Richtlijnen en methodes

Responsible Technology houdt in dat een organisatie bij de inzet van technologie actief rekening houdt met ethische normen en waarden en de onbedoelde gevolgen en negatieve effecten ervan. Denk aan de privacyinbreuken als gevolg van datalekken of discriminatie en vooroordelen in algoritmes. Zeker nu ChatGPT een revolutie ontketent, zijn dit soort risico’s niet meer te negeren.

'Wij krijgen van Nederlandse organisaties steeds vaker vragen over responsible technology', zegt Martin ter Horst, managing director van Thoughtworks. 'Ze begrijpen dat deze aanpak allerlei zakelijke voordelen biedt, waaronder het aantrekken van talent. Maar ze hebben vaak hulp nodig om het in de praktijk te brengen. Wij hebben daarvoor een breed scala aan tools en methodieken om ze daarbij te helpen.'

Traditionele motivaties

De gedachte achter responsible technology is dat iedereen evenredig voordeel heeft van technologie. Toch blijkt uit het onderzoek dat veel van de organisaties vrij zakelijke drijfveren hebben. Iets meer dan de helft van de respondenten past verantwoorde technologie toe om in een goed blaadje te komen bij consumenten en klanten. 'Er is op zich niets mis mee dat bedrijven vrij traditionele beweegredenen hebben voor responsible tech', zegt Ter Horst. 'De voorgenomen uitkomst is goed. Daarnaast creëert het een voedingsbodem om dit gedachtegoed verder uit te bouwen tot een intrinsieke werkwijze binnen de organisatie.'

De helft van de respondenten noemt bovendien een gebrek aan bewustzijn bij het senior management als grootste hindernis bij het invoeren van verantwoorde technologie. 'De grootste weerstand tegen responsible technology is geen onwil, maar onbegrip', legt Ter Horst uit. Dit zien hij veel onder managers, die soms moeite hebben de beweegredenen te begrijpen. Het vergt echt een andere mindset en een verandering van de bedrijfscultuur, waarbij iedereen intrinsiek zijn verantwoordelijkheid neemt en begrijpt bij het ontwikkelen en gebruiken van technologie, aldus de managing director.

Uit het onderzoek van MIT blijkt de noodzaak voor bedrijven om de opkomst van responsible technology serieus te nemen. Het goede nieuws is dat steeds meer organisaties dit inzien, en dat ze bovendien merken dat het ook zakelijke voordelen biedt. Zeker nu de technologische ontwikkelingen rond ai en automatisering razendsnel gaan, kan de verkeerde inzet ervan grote negatieve gevolgen hebben.